врти
вртат; вртев, вртел; вртен
Вид збор: Глагол, несвршен
Ранг: 486
1.
Доведува нешто во кружно движење.
Примери:
Грнчарот го вртеше колцето со нога.
Врти клуч да отклучи.
Врти сврдел.
Врти волан.
Слично со:
кружи (несв.)
2.
Менува правец, се движи, оди на некоја страна, околу нешто.
Примери:
Тие таму вртат за дома.
Патот врти на неколку места.
Орелот врти над карпите.
3.
Менува положба.
Англиски:
turn
Албански:
rrotullohem, kthehem
Врти глава.
Врти поглед.
Врти со очите наваму-натаму.
4.
Мести, поставува на обратната страна, превртува (месо, палачинка).
Примери:
Ги врти палачинките во тавата.
5.
Прелистува страници.
Примери:
Ги вртат листовите од тефтерите за вересиите.
Ги врти страниците од книгата.
Слично со:
прелистува (несв.)
6.
Пренасочува некого во дејствување, во однесување, во разговор.
Примери:
Го врти на прав пат.
Слично со:
пренасочува (несв.)
7.
Работи, стопанисува, се занимава со нешто.
Примери:
Врти дуќан.
Врти трговија.
Врти куќа.
Слично со:
стопанисува (несв.)
8.
Вложува пари во трговски и други зделки.
Примери:
Врти големи пари.
Во таа работа вртат голем капитал.
9.
Чувствува болка.
Примери:
Ме врти коленото.
Го вртат коските.
10.
Искривува, изопачува факт, смисла.
Примери:
Ги врти зборовите како што му одговара.
Слично со:
изопачува (несв.)
12.
Непотребно задржува, вртка некого.
Примери:
Немој да ме вртиш, имам работа.
13.
(се врти) Се движи во круг околу оската, се движи околу нешто.
Примери:
Колцето се врти.
Се врти околу црквата.
Слично со:
ротира (св. и несв.)
14.
(се врти) Се насочува на некоја страна.
Примери:
Се вртат накај сонцето.
Се врти на другата страна.
Слично со:
насочува (несв.)
15.
(се врти) Немирно седи, лежи.
Примери:
Само се врти, не може да заспие.
16.
(се врти) Се менува, не е постојан.
Примери:
Смеата се врти на плачка.
17.
(се врти) За расправа, разговор - се води околу нешто.
Примери:
Расправата се врти околу платите.
Разговорот се врти околу распределбата на становите.
18.
(се врти) Го поминува времето, обично се наоѓа, е некаде.
Албански:
sillet
По цел ден се врти во дуќанот.
Тој таму не се врти, ретко наминува.
19.
(се врти) Се вртка, се задржува непотребно.
Примери:
Ај, да не се вртиме повеќе, да одиме веќе.
20.
Мести, поставува на обратната страна, превртува (месо, палачинка).
Изрази
Врти грб - остава на цедило, се откаже од некого.
Врти пари - штеди, не троши неразумно.
Врти душа - жив е.
Се врти каде што дува ветрот - се приспособува кон нешто; си го менува мислењето.
Ми (ти, му ...) се врти во главата - мисли на нешто, размислува упорно за нешто.
Врти-сучи - не кажува веднаш што сака, ами обиколува.
Изведенки
вртење ср.
глаг. им.
глаг. им.
