ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Луан Старова е наследник на својот татко за кого покажува предадена љубов и праведен восхит. Јас се приврзав кон него.

А младите не сакаат да тагуваат по измината младост ана своите татковци и мајки; тие бараат брз ритам, бараат своја мелодија, го барат своето време.

На пример, дали некогаш некој слушнал за добро момче и нормален маж дека некогаш посакале да го цицаат пенисот на својот татко?

— Како бре, јузбаши ефенди, како немало причини за зулуми? — се изненади бимбашијата на ваквиот рапорт.

Јузбашијата ги знаеше многу убаво, тргнувајќи од својот татко — бег во Солун и преку разните негови другари — бегови, спаии, кајмаками, кадии, м"_ртии, авалеџии, беглиџии, идеше до сите заптии и колџии и нивните пљачкашки дела.

Како уметник Арчимболди првпат се споменува во врска со сликите врз стакло во Катедралата во Милано (1549) на кои работел заедно со својот татко Биаго. 1562-та триесет и петгодишниот Арчимболди му служи на царот Фердинанд I.

Зборувајќи за својот татко Селин ги развлекува зборовите и ги испушта слоговите како со некакво гадење. 32 Margina #19-20 [1995] | okno.mk  по Курбвоа, каде заминавте?  Отидов во Пасажот Шоазел.

Па како допрва би си го нашол својот татко, кога целиов мој досегашен живот докажува дека немам таков?

Ѕидниот часовник – Предел во кој да ги распознаеш сите божји состојки од кои растат децата и цветовите; Поштарот кој среде летен дожд тропа на вратата и го довикува твоето име; ветровите што го менуваат правецот на корабите; воин од кој е останата само бројка врежана на неговиот череп; иницијали на ѕверови престорени во болки и во гранчиња; калуѓери што се движат по работ на морето и бараат пусти земји за молитви и мир; Елена на топлата постела на првата вечер; потомства што ќе ги остават своите ребра покрај ребрата на своите татковци; записот оставен врз плочата над нас.

Млекарки со полни ведра кога се враќаат од молзење и разбој и на него мајка ти врз бесконечната ливада на веленцето што го ткае спроти Велигден да гледаш постапно како никнуваат на милиони цвеќиња, тревки, плодови и незаборавна, точно во тие години, во пределот на првиот допир, да почне една војна, постапно да го изумуваш својот татко, тој да исчезнува низ времето, да потече и крв од твојата нога за да сфатиш дека твоето детство стои допрено како божјак до војна и молчи...

ИВАН

А што се однесува до она другоно, евентуалните престапи и другите противправни дејствија, извршени во таа потрага, тоа се работи што треба да ги осветли законот.

Притоа посебно барав од него да не му го оспорува на тој Иван правото да трага по својот татко.

Свршеницата е таа; Марија, и една надеж на Томе, својот татко стар.

И Икар, слушајќи го својот татко Дедал, летнал кон сонцето.

Способноста да бидат будни кога сите спијат ја наследија од своите татковци или самие за тоа беа обучувани во специјални училишта.

На самиот почеток од религиското верување, тврдеше тој, стои таткоубиството – религијата во своите зачетоци е обид за искупување на гревот што го сториле синовите убивајќи го својот татко во борбата за превласт, и кого потоа го слават како божествен предок.

Христијанството е создадено од Евреите, и ширено од Евреите, но “само еден дел од еврејскиот народ го прифатил новото учење.

Христијанството, тврдеше брат ми, е признание на тоа убиство – преку него, со убиството на Христос, човечкиот род признава дека некогаш го убил својот татко.

Му го кажал она што го знаел – го родила девојка која тогаш имала петнаесет години, се викала Гертруда, и во тоа време, пред осумнаесет години, живеела на улица која Рајнер ја имаше запишано на парчето хартија кое го држеше во раката.

Уште од раната младост имаше решено својот живот да му го посвети нему; нејзиното секојдневие се сведуваше на средување на она што доктор Фројд го напишал, консултирање околу неговите пациенти, организирање на неговите работни патувања, помош околу справувањето со болестите.

И кога ја видов внука ми неколкупати заедно со таа зрела жена, со Лу Саломе, имав чувство дека Ана во неа ја открива таа благост, таа веселост, таа способност животот да ѝ го направи поубав и повесел (иако на никој друг Лу не му изгледаше ни блага, ни весела, ниту способна животот некому да го направи поубав и повесел), и можеби и самата Ана сакаше на Лу да ѝ го направи животот поубав и повесел, но ја спречуваше тоа што живееше за животот на својот татко, а претпоставував дека по неговата смрт смисла на нејзиното постоење ќе ѝ даде грижата за неговото дело. Неговото бесмртно дело.

Рече дека ден пред тоа запознал галерист кој бил добар пријател со човекот кој го нарекуваше свој татко, човекот кој го беше одгледал.

Како можев да не верувам во својот татко.

Има уште илјадници души од родот твој што како и тебе не клекнаа на колена и им останаа верни на коските на своите татковци!

- Ти си родена за оваа работа. - Да, тато, затоа што имав добар учител. - потврди Ивона, бакнувајќи го својот татко во образот.

Ивона ги искористи врските на својот татко иако со своите квалитети можеше да помине и без нив.

Го гледаше Рада изопачениот лик на својот татко, спуштениот поглед на нејзината мајка, која само во ретки моменти можеше да му се спротистави.

Во почетокот на четириесеттите години настануваат Кејџовите важни познанства со уметниците - Марсел Дишан, Марс Канингем, Вирџил Томсон, Ласло Мохоли- Наѓ, Макс Ернст, Пит Мондријан, Андре Бретон кои подоцна се прошируваа и според Кејџовото признание опфаќаа влијание од неговите учители, пијанистот Ричард Булиг и композиторот Хенри Кауел, Адолф Вајс и Арнолд Шенберг, потоа композиторите и уметниците, неговите современици и истомисленици, Лу Харисон, Алан Хоуханс, Мортон Фелдман, Ерл Браун, Кристијан Волф, Дејвид Тјудор, сликарите Роберт Раушенберг и Џаспер Џонс, скулпторот Роберт Липолд, зен-учителот Д. Т. Сузуки, ботаничарот Гиј Г. Неринг, својот татко, пронаоѓачот Џон Милтон Кејџ, интелектуалците и мислителите Норман О. Браун, Маршал МекЛуан и Бакминстер Фулер, па сѐ до оние кои ги познаваше преку нивните дела - Ерик Сати, Антон Веберн и Едгар Варезе.

Поместувањето на важноста на звучниот резултат кон чинот на изведувањето на делото каде звукот го поприма статусот на последиците од тој чин, укажува на еден важен аспект на Кејџовото музичко мислење кое подоцна, посебно во неговата експериментална фаза која ја отвори “Тивкото дело 4’ 33’’”, ќе стане трајно обележје на неговото творештво.

Од 1940. е делото Собна музика во кое предметите и мебелот од дневната соба се третирани како удиралки, што е прв пример на музички амбиент. 172 Margina #11-12 [1994] | okno.mk

Но, за да не биде сам по патот на љубовната авантура го насочил и својот татко.

Пред десет години Никола Влашки го женел синот и, кога ни по две години не дочекал внук или внучка, сеедно, ја прашал снаата машко ли е момчето и што се случува ноќе кога таа ќе легне со него, ја задева ли, и ги трие ли со дланки јаболката под кошула, легнува ли врз неа, а таа се срамела, бегала од свекорот, но тој и на нива и в куќа сѐ за исто ја прашувал, додека најпосле, еднаш, не му признала дека момчето е машко, повеќе машко отколку што мислела таа за момчињата кога била девојка.

Старецот потоа берел секакви тревки и ги варел, ја терал снаата да пие, и пак ништо не помогало, селаните сепак не виделе дека таа оди како да носи лубеница под ленената кошула и не ќе го виделе тоа ако и другиот тревар, Пандил Димулев, не се зафатил да ја лекува, секогаш по залез и без сведок, со денови и со месеци можеби, па во некое утро застанало момчето пред својот татко и, копајќи со врвот на опинокот пред себе, сцрвено и бушаво од сон, рекло дека може да се почувствува со рака и уште повеќе да се чуе со уво: русокосата женичка носи под градите живот, ќе биде или внук или внучка.

На едниот од орлите му дале име на некој крал од Маџарско, со кој тогаш војуваа, а другиот го крстиле Дамче и пред насобраните селани, пред своите татковци, помали браќа и синови биеја шега со нив.

Армен личеше многу на својот татко.

Али Фети Окјар се надеваше дека внукот ќе го прифати предлогот на Ататурк и дека набргу со својата мајка од родот на Фетиевци и со својот татко, припадник на Старовите албански бегови од Поградец, со братот и сестрите ќе се најдат во Цариград со нова среќна, бериќетна и ветена судбина.

Сега првпат откако бевме заедно во домот, го спомна името на својот татко Ране Кејтен.

Кога Ласте, поттикнат од својот татко Веселин, се пресели во Метрополата, првин се зачлени во Фармацевтското друштво “Во здраво тело - здрав дух”, формирано под покровителство на Социјалистичкиот сојуз на работниот народ.

Се гордееше со таткото на својот татко, познат ботаничар во Крајова, живо го прераскажуваше она што го слушала од своите тетки, чичковци и батучеди.

Парадоксално митот за Југославија живееше повеќе во неврзаните земји како Египет, Индонезија, Индија, Алжир, Зимбабве, Гана или Тунис, отколку во самата Југославија, која веќе беше во урнатини, одрекувана, дијаболизирана, проколнувана.

Последните години тешко допираше во Картагина до својот татко.

Синовите и дијаболично се пресметуваа со својот татко со кого живееја речиси еден мал човечки живот, немоќни пред разулавената југословенска армија, која со изгубената политичка команда го започнуваше по некоја година смртоносниот братоубиствен марш...

Да беше жив ќе имаше синот што да му раскажува на својот татко за изминатите патишта од неговите соништа.

Се обидуваше да се ослободи од зависноста, од туторството на својот татко.

Карл гледаше само во својот татко.

А Трифун и Сотирчо шлапкаат низ калта, одвртуваат од растоварените работи, се загледуваат зад секоја вреќа и бовча, ама никако да го заушат својот татко.

Пред заминување појде на гробот на својот татко.

Сега синот, со дулбијата, допираше подалеку од видното поле на својот татко. Како да прекршуваше некаков завет.

Таа, со голема тежина во душата, уште еднаш се присеќаваше на мртвите од телеграмите- некролози кои не престануваше да ги добива, се пресели во времето на својот татко, кого не го виде уште од времето на свршувачката, се сети на својата родна мајка, која не ја виде никогаш.

Се вратил крај Езерото почитувајќи го аманетот на својот татко.

Ама, за разлика од други­те ќерки кои го добиваа огледалото од рацете на своите мајки, Мајка огледалото го доби мошне рано, од својот татко кој ѝ ја пренесе својата тајна.

Не можеше подоцна да оди на закопот на својот татко, на својата мајка, на многу други блиски, блиски роднини.

Тогаш Мајка реши да ја продаде долгата кафеава италијанска бунда, или пеличе, како што си ја викаше на италијански, а која ја доби како подарок од својот татко, пред свадбата, кого повеќе никогаш не го виде.

Како да беше редот на Мајка да си го каже својот дел на тагата, за блиските, за својот татко, кого никогаш по­веќе не го виде ,за своите браќа, за својата Клементина.

Од блиските на Мајка Тереза, Мајка беше дознала за нејзината мачна судбина, кога уште на својата осма година, ненадејно, го загубила својот татко, па потоа долго време семејството се соочувало достоинствено со маките на сиромаштијата.

Се сети на легендата според која еден штрк не одлетал со јатото, останал да го храни и да го одржува во живот својот татко кој не можел да одлета поради староста.

Макар што Татко, уште пред да се жени и пред да замине за Цариград, ги имал земено врз свои плеќи сите товари на семејството, сега, по смртта на својот татко, се соочил со сите други тежини.

Уште Бодлер забележал дека “дрогата на поединецот не му открива ништо што тој не би бил самиот, т.е. тој, поединец. (...) Секој син под дејство на дрога ќе биде вистински син на својот татко”.

Се качи на бината и почна да не срамоти дека не сме достојни за своите татковци, браќа и сестри што се борат на Грамос.

Одевме и во болницата. Многу деца таму си ги најдоа своите татковци или постари браќа и сестри.

Имаат едно дете, Патриша, која играла во многу американски филмови на својот татко. œœ Надолница (Downhill), 1927 г. œœ Несигурна доблест (Easy Virtue), 1927 г.

Селото вриеше од возбуда, од жал, од јад; се собираа сите на широкиот пат крај езерото да ги испратат војниците; децата се држеа за своите татковци и плачеа; тие вадеа од она што им беше ставено во торбите за јадење и им подаваа; птиците крештеа над езерото, се фрлаа во ветерот, кобеа навреме и внесуваа паника, страв.

Крон, најмладиот од нив го кастрирал својот татко... и завладеал наместо него...

Кога беше млад и во полет, кога ја презеде водечката улога во семејството по смртта на својот татко, кој никогаш не подгреваше никакви цариградски илузии, по своите студии се врати од Цариград, ги презеде семејните дизгини.

Тој дојде во Македонија да го провери своето балканство, балканството на својот татко.

Во посветата на книгата Видал и своите, тој ја запиша посветата со која се гордеам: А mon frrе balkanique Luan Starova ce livre des racines mlѕ avec lаffесtiоn: Еdgаr. (На мојот балкански брат Луан Старова оваа книга на мешани корени, со љубов: Едгар.) На презентацијата на книгата Времето на козите во Сенатот на Франција на 2 октомври 1997 г., Едгар Морен ќе заврши со зборовите: Луан Старова е наследник на својот татко кон кој покажува должна љубов и оправдан восхит.

Таа засекогаш се раздели со својот татко, маќеата и со својот полубрат при својата посета на Тирана во 1943 година.

Тоа беше нешто земано здраво за готово.

Од мене се очекуваше да бидам писател”.

Во едно подоцнежно интервју, тој опширно зборува за судбината што му е доделена: “Мислев дека сум роден за писател, но сега гледам дека не било така.

Зборувајќи за неостварените книжевни стремежи на својот татко, Борхес во својот “Автобиографски есеј” напиша: “Од времето кога бев момче, кога слепило го снајде мојот татко, премолчено се подразбираше дека јас треба да ја остварам книжевната судбина којашто околностите му ја одрекоа на мојот татко.

Знаат дека веќе доаѓа времето кога мора да заминат кај својата мајка и својот татко чии кадра одвај и да шавнуваа пред нив.

Зар можела да се врати кај својот татко, Добре, најдобриот човек на светот!

Да не има тој грешено што бил секогаш толку полн со разбирање за нас, се трудел да не нѝ забранува и да не нè казнува, туку сè да се решава низ разговор?

Моите другарки се плашат од своите татковци, а јас не. Дали е тоа во ред?!