ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Така си разговараат мојата глава и моето тело, а јас седам сам тука крај зелената маса и желнеам по нешто, сакам да сторам нешто што е возможно, но нешто сум збунет, ми недостига една мала досетка со чија помош веднаш пак ќе се најдам меѓу живите.

- Балканската стварност е тврдоглава, - ми вели другиот и го крена чеканот врз мојата глава.

И долго потоа мојата глава висеше над тој нецел ред од букви.

Сепак, јас се сеќавам на многу моменти кои, се уште, како секвенци од некој дамнешно прожектиран филм се движат низ мојата глава.

Последната Нова година во стариот стан во Мичурин помина без елка.

Не знам дали ме забележуваш, но секогаш будната љубопитност на интервали ги отвара дебелите конкавни фолии на очните дупки во мојата глава.

Типот побегна по скалите, колку што можеше побрзо - го мрзеше да го чека лифтот.

Тогаш Тејлор слизна од него, ја грабна капата од мојата глава, отрча до прозорецот со капата преку неговата тупаница, го скрши стаклото и почна да вика: „Помош! Полиција!“

Тогаш типот извлече женска шапка од џебот и ја стави на мојата глава.

Погледнавме низ прозорецот и го видовме како влегува во автомобил и заминува.

Никој не се помести, сите беа премногу исплашени за да направат било што, освен, секако, Пол, кој веднаш почна да му зборува на типот дека полицијата ќе дојде веднаш бидејќи сигурно го чуле истрелот, но типот му одговори дека му е сеедно и дека нема да си оди додека не ги собере своите 500 долари - а тогаш погледна наоколу и рече дека ќе ја понесе филмската опрема и еден заложник.

На радиото одеше „Expressway to Your Heart”.

Сакам да ги читам бидејќи можам да го слушам гласот на Харви во мојата глава, но сепак изгледа како да постои непишан закон за неговото ривалство со Арт Спигелман.

Но јас спремив одмазда; тој ќе мора да работи на сликичките за мастики со Симпсонови за Топс. ?

Зима. извор Да си молчалив И да не ја сфатиш песната: Говорот на непознатиот Ти, Зборот Низ кој гргори Песната: Преточениот Ти. во мојата глава Во мојата глава: Огнови и цвеќе Во моето срце Огнови и цвеќе О, каде со толку оган И каде со толку цвеќе? тага Лази мрак По мојата Душа Лази. семе Ослободен од себеси Со помалку жар во темето Спокојно талкам по небеси Збирајќи го Од светлоста Семето. патување Долго е Безболното И Бесконечното Патување.

Збогум за навек, народни предавници! — плукна пред Бориса и се оддели од нив, цврсто решен да не го остави народот во најтешките страдања.

Се позамисли малку, стана со манлихерата в раце и луто, сиот возбуден викна: — Јас, господа војводи, не се покорувам веќе на вашите наредби и од денеска не идам со вас да ја спасувам мојава глава. Не ја напуштам родната земја дури главава стои на рамената.

Како прво, Јакуза знае за СИПА, а друго, не би сакале да се грижат дека некоја би можела да најде остаток од нивниот програм во мојата глава.

Имав стотици мегабајти закопани во мојата глава, како генијален идиот, информации до кои свеста нема пристап.

Но тој израсна во мојата глава, како евтин религиозен холограм, светкајќи, со зголемените чипови на неговата хавајка кои изгледаа како некаква снимка на проколнато урбано јадро.

Луис се искези. Тогаш сè доби смисла, и тоа грд вид на смисла, како вреќи од мокар песок да се таложат околу мојата глава.

Можеби сонуваше за неговата војна на Пацификот, за кибер мините што ги открил, нежно навирајќи во сложените кола со СИПА-та што ја употреби да ја открие патетичната лозинка на Ралфи од чипот закопан во мојата глава.

На нејзината лева босица имало царски грб, а на десната биле испишани зборовите: „На први мај при првиот изгрев на сонцето - мојата глава е златна“.

Тоа така траело некаде до пред Илинденското востание, кога некој калуѓер нашол скриен пергамент на кој била нацртана статуата и испишани зборовите: „На први мај првиот изгрев на сонцето - каде што паѓа сенката од мојата глава - копај и ќе најдеш големо богатство...“

Стојам пред тебе а куќата се урива како да е градена од нашите рани Стојам пред тебе катовите паѓаат еден преку друг а гласовите меѓу нас И не сетив кога Прозорецот ги фрли врз мојата глава искршените парчиња на твоето лице.

Додека патував низ Македонија во мојата глава ми брмчеа следниве стихови на Волтер Скот: Живее ли човек со душа толку мртва, та никогаш да не си рекол во себе: Ова е мојата сопствена родна земја.

И ете ти го тој, додека јас така си мислев, право над глава, над мене, почна да се врти како сврдел навртен во мене и почна да ми слегува тој сврделот право на темето од мојата глава.

Гледаше љубопитно кон мене како нешто необично да видел на мојата глава.

Еднаш, додека градот ја сонуваше својата модра приквечерина, Кузман плукна преку мојата глава и наведнат кон мене ја избриша устата со дланка.

„Имаш право. Сонувала. Бидејќи и останало само да сонува!

А притоа изгледа заборавила дека синовите се создаваат во помлади години, а јас баеги одамна го загубив тој рок.

На Ѓурчина, најнапред, му го претставив однесувањето на Огнена, се разбира со мои зборови; спомнатиот разговор помеѓу неа и мајка ми беше отпечатен во мојата глава, посебно делот во кој во детали се објаснуваше нивната љубовна врска; не ја заобиколив и гласната смеа на Огнена Гулева особено во моментите додека ја изложуваше својата зависливост!

„Замисли си“ му реков на Ѓурчина „онаа луда Огнена Гулева сонувала да преспие со тебе само за да и се роди и нејзе синче од познат главатар; зарем не те радува тоа?“

Се вртеа околу мене, ме загледуваа и ме штипкаа.

Над мојата глава гореше сонцето - големо, златно тркало со многу зраци околу себе.

Немаше зошто да внимавам каде чекорам - во пустината немаше ни пат, ни па нешто можеше да ме изгази.

Додека ветрот фучеше околу мојата глава посипувајќи ме со песок, заспав. Заборавив дури и дека сум жеден.

И потем во светлина раскошна, со музика семирска се спушти над мојата глава, ми ја позеде раката, го фрли мојот груб калем од железо и во раката калем од лач небесна ми стави; калемот сам почна да пишува со раката моја, и до првиот час по полноќта, кога првиот петел се гласи, писмото за господарот мој беше готово, и јас знаев која буква на кое нешто му одговара.“

Тука Фисот не можеше веќе да се воздржи и фрли со тешкиот часовник од масата по мене; часовникот удри една педа од мојата глава, во ѕидот и направи пристојна дупка; рече: „Ти признаваш сѐ?!“ Јас реков: „Да“.

Џагореа, шептеа, загрижено ме галеа по челото, ме прскаа со вода, го враќаа мојот разум во мене, ја будеа мислата во мојата глава, ме осознаваа.

Се притаив, се заслушав, и заклучив дека шумолот на глувчињата не доаѓа од ќошињата на мојата куќа, туку од аглите на мојата глава.

Веќе не се сеќавам. Кога ги отворив очите, видов мноштво луѓе над мојата глава.

Лицето на Меланхолијата на Дирер е потонато во сенка и од тој мрак проблеснуваат белките на очите, со погледот загледан во некое отсуство.

Тој остана покрај мојот кревет, со своите раце на мојата глава.

Потоа ме гушна, со своите раце ја потпре мојата глава на своите гради, и рече: „Сестро моја…

Слушнав како чекори кон мене, почувствував како седнува до мене на креветот, како минува со раката по мојата глава за да ме утеши, а јас плачев безутешно во таа ноќ полна со убавина.

Неговиот поглед беше изменет; сега во неговите очи гледав празнина и празнина гледаше во мене.

И мојата глава се веднеше, мојата глава паѓаше на моите гради; едната рака, стегната во тупаница, како да се спремаше да се брани од болката, а сепак не издржуваше, паѓаше во мојот скут, другата рака ми се олабавуваше, затоа што знаев дека нема да се спасам од тонењето ако се фатам за сламка.

Полека ја одвоив мојата глава од неговата глава.

Брат ми го направи оној наш таен поздрав од времето кога бев девојка: со својот показалец ми го допре челото, потоа носот, па усните.

Ме погали, и додека левата рака уште ѝ беше на мојата глава, ја крена и десната рака, помина со неа по проретчената коса на својата глава, се погали себеси. Ја прегрнав.

Идниот ден нѐ напикаа во товарен воз, и започна нашето патување.

Госпоѓица Грубах, со крпчето натопено со горчлива течност, што требаше да ме успие, веќе стоеше над мојата глава.

Сестро моја…,“ како со кажувањето на сродството да ја кажуваше сета моја судбина, сето она што го знаеше и не го знаеше, и плачеше меѓу изговарањето на сродството, го оплакуваше она што го искажуваше изговарајќи го тоа „сестро моја“. Ме бакна во челото.

„Пак ќе побегнам за да те посетам,“ ги издиша зборовите во мојот врат.

Повремено со прстите го поткревав чаршафот неколку педи над мојата глава, и гледав во белото платнено небо.

Не бев плачела со години, од моите очи ниту една солза не беше излегла од оној ден кога од мојата утроба го извадија моето дете, и сега плачев, неутешно.

Липањето стивнуваше, сѐ потивки беа брзите испрекинати вдишувања и бавното одолговлечено издишување; јас останав со главата во перницата, брат ми остана покрај мене.

- Да - продолжи Томо, - токму ти беше главен виновник за нередот во мојава глава.

- Ќе те чекам со чеканот на маж ми што го исклоцаа за да се собираат во кундале над мојава глава, се разгневила.

- Вечер ќе зобаш - тоа ли? Добро, околу куќава има трња. - Вечер ќе дојдам кај тебе. Чекај ме.

Сѐ се смирува. И грблестите глувци над мојата глава.

Сѐ уште, мојата глава е сѐ уште обвиткана со врелата покривка на свиленото задоволство, која ме пецка и навистина уживам во музиката што ја прават возбудениот говор на луѓето и басот на хеви фанкот што оди.

10. Јас не знам каде ми е некогашната а каде идната куќа, не знам има ли покрив над мојата глава, незнам каде со своето детство, со своите потекла, со своите јазици, не знам каде со својот хрватски, а каде со српскиот, словенскиот, и каде со македонскиот, не знам каде со српот и чеканот, каде со стариот и каде со новиот грб, каде со жолтата ѕвезда, не знам каде со мртвите, ни каде со живите, што ќе правам со минатото и што со иднината ... не знам.

Јас сум подвоена личност, сè гледам во удвоени слики, јас сум куќа што ја населуваат паралелни светови, во мојата глава сè постои симултано.

Сѐ е испреместено во мојата глава, сѐ постои истовремено, веќе ништо не е еднозначно, ништо цврсто, ни земјите, ни границите, ни луѓето, ни куќите...

Како крава кога џвака трева, претпоставувам.

Жеро Жерав ми рече: Не си поштенска марка со штембил да те поништат некакви костури од твоите соништа.

Жеро Жерав кружеше над мојата глава.

Не можев да пронајдам ништо што му наликува, иако неговата белина јасно се оцртуваше во внатрешноста на мојата глава.

Вратата тресна наместо мојата глава, и ѕидот на училницата ја оддели девојката, оневозможувајќи ѝ да ме удри.

Си играат во мојата глава Каубојци-Индијанци.

Заради тоа што починал, во мојата глава нема да умрат сите тие слатки поучни приказни.

Толку едноставно, но за мојата глава неприфатливо.

Сѐ се смирува. И грблестите глувци над мојата глава.

Силни бранови почнаа да ме заплискуваат, да го носат моето бедно креветче, над мојата глава летаа изулавени птици.

Косата бргу нараснува, ќе видиш, косата веднаш нараснува, мило мое, - и тогаш нежно, многу внимателно со своите ковчести раце ја зеде мојата глава во себе и најнежно, најмило ме бакна по чело.

Јас сум случаен повратник од бездната и затоа се плашам од слободата.

Тоа што сега јас стојам пред тебе и размислувам со мојата глава е редок исклучок од правилото.

Во мојата глава прашања, молби, желби да биде сѐ во ред…, стиснатата тупаница за среќа.

Тоа што вујко ми не ме прашуваше дали сум гладен или каде сум цел ден не ми паѓаше тешко, туку кога од првиот сон ќе се разбудев од некои нозе што поминуваа покрај мојата глава и влегуваа во заграденото од одајчето.

Во моето сеќавање нема тропање на врата ноќе, па ни она дека татко ми рекол дека ќе оди да преспие во одајчето на Нанчо кое во мојата глава е втиснато како негатив фотографска плоча.

Крај мојата глава профуче куршум. Се зари некаде во куќата.

- вика мојот загребски забар и налутено мавта со дупчалката над мојата глава.

Се чувствувам задолжен да објаснам дека и после овој совет на докторот грдите трошки како да останаа во мојата глава.

За ваквото гледање на двата случаи веројатно придонесуваше и чудната композиција на возот што татнеше низ мојата глава, а во таа композиција вагонот што го претставуваше случајот на Загорка Пеперутката го гледав сместен до оној во кој се наоѓаше исчезнувањето на братучедот.

И сега, кога во мислите ја препрочитувам оваа порака што ќе биде истакната веројатно уште утре над мојата глава, губам желба да се расправам со Вртанов.

Сите фотографии од тој албум, велеше таа, се сместени на најбезбедно место, во мојата глава.

Во мојата глава или надвор од неа.

Но иронијата беше токму во тоа што во мојата глава Човекот што премногу знаеше беше завршен пред Виенскиот валцер”. œœ Човекот што премногу знаеше (The Man Who Knew too Much), 1934 г.

Немаше во мојата глава место за други размисли.

Бев сиот исполнет со тој страв: дека некој ќе се обиде да проѕре во моите лоши намери и дека заради тоа ќе мора да ме казни.

По читањето на некои книги, понекогаш ме обземаше мислата да му пишувам на некој од авторите чии книги ми направиле особен впечаток, но овој план ми остана неостварен: се задоволував секогаш во мојата глава да составам и да ги напуштам незавршените пораки при моите прошетки сама, на патеките во полето или гората.

Таа ми вели: Имаше само неколку месеци, кога за време на италијанско-грчката војна во 1940 г., дојдовте во нашата куќа во Корча.

Во мојата глава се комбинираат нови поглавја од балканската сага.

Ова е пријателе, поезија на мојата глава.

Да се зачува нешто вредно е природна реакција,но неможам повеќе да го издржам ова лудило во мојава глава.

Излези од моиве мисли, избриши го секој твој здив од мојава кожа, исчезни од просторот на моето постоење.

Да знаеше кутриот Х.Х. какви мисли ми се вртеа во мојата глава, како реакција на неговите искажувања, сигурно ќе добиеше непобитни аргументи за моето тотално застранување од трајните вредности на мојата родна земја, а ако успееше да извлече од мене барем минимални докази, бездруго ќе добиеше и сигурни поени за неговото унапредување во кариерата доближувајќи се што повеќе до митски далечната Централа.

Го успивам Одисеј на жолта еднокрилна птица над Троја и со македонско писмо се оѕивам во тревата над мојата глава.

А сѐ друго - милувањето, нежноста и благото предавање - беше она на што се надевав. Речиси.

Таа ми помогна да влезам во тоа, ми пробуши две дупки за ноздрите, го повлече патентот на грбот и цврсто го навлече преку мојата глава.

Ми пасуваше како облека за нуркање.

Беше многу висок, та јас кога носев рамни чевли едвај да мојата глава достигаше до неговите раменици.

Бев многу уморна од долгиот пат и од многуте впечатоци што немав можност во тој момент ни да ги средам зошто во мојата глава беше хаос.

Па оние што одѕвонуваат во мојата глава, тоа попладне, додека летото, по дестти пат откако сум роден, си заминуваше.

Господе боже, господе боже, од каде мојата глава на дното од нејзините чинии за ручање?

Мојата глава е на дното од секоја порцеланска чинија.

Покрај превртувањето на минатите случувања по сто пати во мојата глава, постоеше и еден внатрешен страв и немир за тоа како ќе го продолжам животот.

Замисли да имам телефон во мојата глава, а ти исто така во твојата.

Јас цело време претходно ти ѕвонам, ти не слушаш.