ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Но, има еден одговор кој ние многу потребен,како насушен леб, а тоа е следново: Нашиот македонски народ има потреба да направи историски чекор кон новата културно цивилизациска парадигма со цел да се креира одржлив општествено економски и технолошки систем, на тој начин осигурувајки го својот културно цивилизациски ОПСТАНОК.

Во Рајчани имаше крвава борба за слобода на македонскиот народ!

Песна за правдата на македонскиот народ. Многупати во селото ја пеја таа песна!

- Нема ли некој од мајка роден да не спаси од овој зулумќар!

На комитата пушката му е плугот.

Назлам-бег надалеку беше прочуен со своите нечовечки односи кон македонскиот народ и сиромаштијата.

- Ќе дојде денот кога македонскиот народ ќе се крене на оружје, на востание.

Поводот да се напише овој роман, како да има свое оправдување во епилогот. за својот голем син македонскиот народ испеал многубројни песни, сочувал недоброј спомени и кажувања и така го овековечил.

Тој насекаде и во секое време стои на чело на својот народ и му порачува: „Ќе дојде денот кога македонскиот народ ќе се крене на оружје, на востание.

Но, над се бил и правичен.

Сами треба да си помогнеме, помош не треба од никаде да чекаме.

Писателот во овој роман за македонската легенда, го проследува детството и младоста, школувањето и вклучувањето во организираната борба на македонскиот народ за изборување на сопствените национални и социјални права и слободи, за создавање на своја сопствена држава, сѐ до трагичната погибија.

И самата структура на делото соодветствува со темата и мотивите на книгата.

Додека „трчавме“ низ Версај, подолго останавме во оној салон каде што е потпишан Версајскиот мир и каде што на парче зелена масае скроена судбината на македонскот народ, каде што версајските „миротворци“ Македонија ја парчоса на три дела и им ја дадоа на три балкански држави како да сакаа само со потписи да го збришат постоењето на еден цел народ.

Во тие чудесни процеси на органска перихореза, македонскиот народ ги развивал своите способности, во согласност со својот сопствен антрополошки пат, без да го изневери “византизмот“ како историски образец.

Од своја страна, по првите информации за ситуацијата во Македонија, Британците имале појасна претстава за размерите на вооружената антифашистичка борба во Македонија, но сé уште им биле непознати политичките желби на македонскиот народ кој се приклучил кон антифашистичката војна за да се ослободи од фашистичката окупација и да го реализира своето национално ослободување и своето обединување.

Проектот претставува прв обид врз основа на оригинална архивска документација од Public Record Office и Liddel Hart Centre for Military Archives King`s College London, да се претстави активноста на британските воени мисии во Македонија т.е. во еден континуитет да се следи активноста на планерите на СОЕ во однос на нивната политика спрема Балканот и Македонија и испраќањето на британски воени мисии во Македонија и нивната секојдневна активност со што се дополнува сликата за учеството на македонскиот народ во Втората светска бојна и неговата борба за независна и самостојна македонска држава. __________________

Во документот посебно било нагласено правото на македонскиот народ на самоопределување.

Исто така во написот се осврнува и на однесувањето на македонскиот народ во борбата против окупаторот и неговиот однос кон борците на бригадата.

И покрај тоа што Темпо ги осудил иредентистичките цели на Македонците како “непријателско држење“ и самиот навестил дека “обединета југословенска, грчка и бугарска Македонија се крајниот природен врв на легитимните аспирации на македонскиот народ.

Имено, на тој ден во Битола се одржала конференција, во присуство на делегати од сите делови на територијата на Македонија под Грција, на која се „избрала политичка комисија за реководење на борбата“ на македонскиот народ во тој дел на Македонија.

Се осврнува и на односот на македонскиот народ од делот на Македонија под Грција кој ги хранел македонските партизани преку целата зима и се грижел за ранетите.

Со почетокот на вооружената борба македонскиот народ се наредил во редот на народоте кои му се спротивставиле на фашистичкиот ексанзионизам и станал дел од антифашистичката коалиција.

Дотогаш Македонија воопшто не се споменувала во меѓународните и меѓудржавните преговори, договори и покрај фактот што македонскиот народ уште во 1941 година започнал со својот отпор против фашистичката окупација.

Бугарите гледаат дека во народот постои движење против нив, инаку не може да се разбере толку големиот терор од бугарскиот окупатор над македонскиот народ, во спротивно не би доведувале општински кметови од Бугарија...

Сите преземени воено-политички мерки од страна на ЦК на КПМ и ГШ на НОВ и ПО на Македонија, кон крајот на 1944 година го заокружувале процесот на формирање на македонската војска која капитулацијата на фашистичка Бугарија ја дочекала како респектирана воена сила од страна на сојузниците, а на политички план ја верифицирала дотогашната борба на македонскиот народ за формирање на држава како пиемонт за обединување.

Во сета оваа работа најважно е ова: видов дека скоро во секое село има бугарска полиција или бугарска војска“ и според него тоа “најдобро говори дали сака македонскиот народ да биде окупиран или да биде слободен“.

Македонските делегати од делот на Македонија под Грција ја искажале решеноста во заедничка борба со грчкиот народ да ја продолжат борбата за демократизација на Грција и признавањето на националните права на македонскиот народ и неговото право на самоопределување.292

И со овој документ му се признавало правото на македонскиот народ на националната посебност, а во новата федерација Македонија имала рамноправен статус со останатите федерални единки.

Исто така, тоа од друга страна давало надеж дека членовите на британските воени мисии во Македонија преку своите извештаи, освен на воената страна, ќе се осврнат и на политичката и ќе ја запознаат демократската јавност во светот со борбата на македонскиот народ за национална слобода и едновремено со желбата на македонскиот народ за обединување и создавање на своја државност и самостојност.

Нејзините вооружени формации се нарекуваа балисти. 173 PRO WO 202/168. 174 PRO WO 202/406. 175 Историјата на македонскиот народ.

Со почетокот на вооружената борба, македонскиот народ се нареди во редот на народите кои му се спротивставиле на фашистичкиот експанзионизам и станал дел од атифашистичката коалиција.

Преку весникот „Нова Македонија“ секојдневно се појавувале информации за правото на македонскиот народ за обединување, а посебно за борбата на Македонците во делот на Македонија под Грција.

Програмските цели на другарството биле: признавање на македонските Словени од страна на Османлиската империја како посебен народ со посебен литературен јазик кој напоредно со османскиот би бил официјален јазик во трите македонски вилаети; признавање на македонска независна црква; назначување на генерален гувернер со помошници од националните малцинства во трите вилаети и локално избран народен совет.

На 22 јули 1948 година, со Уредба на Владата на НРМ е формиран Институтот за национална историја, со задача да ја проучува историјата на македонскиот народ и народностите, а нешто покасно (1951) беше формиран и Државниот архив на НРМ (ДА на СРМ; ДАРМ).

Основната цел на образовните и црковните институции на овие држави во Македонија била да ги оневозможи националните пројави на македонскиот народ, а од децата да формира граѓани со туѓа национална свест.

Тие верувале дека со нејзиниот успех и македонскиот народ ќе биде ослободен.

На тој начин, борејќи се за создавање на македонска самостојна црква и македонски училишта со народен јазик, македонскиот народ настојувал да ја зачува националната и културната самобитност.

На оваа територија развиле голема активност меѓу македонскиот народ.

Во рамките на Кралството СХС на македонскиот народ му била негирана неговата национална и културна посебност, била забранета употребата на македонскиот јазик, забрането формирањето на македонски политички партии, македонските презимиња биле заменети со српски и др.

Во зимата 1902 македонските студенти од Санкт Петерсбург, во Русија го формирале Македонското научно-литературно другарство кое се застапувало за целосна посебност и ослободување на Македонија.

По донесувањето на новиот Устав во Македонија била формирана Народна федеративна партија.

Востанието било во крв задушено.

Со Балканските војни од 1912-1913 година, и Првата светска војна од 1914-1918 година, беше ставен крај на заедничкиот општествено-политички живот на македонскиот народ во рамките на една држава, Османлиското царство.

За време на османлиската владеење Охридската архиепископија одиграла позитивна улога во зачувувањето на верскиот, етничкиот и културниот идентитет на македонскиот народ како и на ширењето на словенската писменост во Македонија и на Балканот, воопшто.

Македонскиот народ од делот на Македонија под Бугарија низ активното учество во антифашистичката борба го извојувал своето право на национално самоопределување и се до 1948 го остваруваше тоа право.

Водените преговори меѓу автономистичката ВМРО и федералистичката револуционерна организација резултирало со потпишување на Манифест до македонскиот народ (5 мај 1924).

Тој бил поделен и подложен на денационализација и асимилација.

Од средината на август 1941 до крајот на декември 1942 год била оживотворена одлуката за вооружено востание во Вардарска Македонија, изразено со формирање на диверзантски групи и три партизански одреди: Скопски (август 1941), Прилепски и Кумановски (октомври 1941), со околу 100 борци.

Од педесеттите години започнал процесот на работничкото самоуправување.

Ваквата ориентација на списанието била причина за негова забрана од страна на бугарската власт.

Нов бран на незадоволство кај македонскиот народ се појавил во текот на 70-тите години на XIX век.

Грција во Македонија, до 1886, имала отворено 846 грчки училишта, вклучувајќи три учителски школи, една женска и машка гимназија во Битола и др., со вкупно 45.000 ученици.

Беше отпочнат општ прогон, до физичка ликвидација, на секој национално свесен Македонец, без разлика на неговата политичка определба или верска припадност.

Како резултат на таквата поделба на Македонија и на македонскиот народ, понатамошниот заеднички развој на стопански, културно-образовен и целокупен општествено политички живот бил прекинат, а патот кон денационализација и асимилација на македонскиот народ, широко отворен.

Во училиштата наставата се одвивала на српски јазик, а учителите биле дојдени од Србија.

Тодор Чепреганов, Васил Јотевски, Ѓорѓи Чакарјаневски, Наде Проева, Коста Аџиевски Џебна историја на македонскиот народ (2009) Скопје CIP 821.163.3-32 ISBN 978-608-240-010-5 COBISS.MK-ID 94426634

Сето тоа било направено со една единствена цел, да не се дозволи повторното обединување на македонскиот народ и да се оневозможи реставрација на политичката и економската моќ на Македонија.

Во Првата балканска војна македонскиот народ зел активно учество во воените операции на страната на Србија, Бугарија и Грција.

Со Букурешкиот мир од 10 август 1913 година, Македонија и македонскиот народ беа поделени на три, односно четири дела, меѓу Бугарија, Грција и Србија.

Со создавањето на Егзархијата, во 1870, македонскиот народ ја покренал иницијативата за обновување на Охридската архиепископија како самостојна македонска црква.

Тој претставуваше акт со кој се изразуваше националната слобода на македонскиот народ; државноста на македонскиот народ; акт со кој Македонија се вградува во федеративната заедница на југословенските народи, и на крај, акт концепиран врз основа на уставните определби зацртани во Уставот на ФНРЈ од 1 јануари 1946 година, кој Југославија ја третираше како сојузна држава од републикански облик и заедница на рамноправни народи и народности.

Во октомври 1943 ГШ на НОВ и ПО на Македонија го издаде Манифестот во кој беа набележани основните цели на Народно ослободителната и антифашистичката борба на македонскиот народ во кој иднината на македонскиот народ се гледала во југословенската федерација.

На тој начин, од 20-тите години на XIX век започнало културно-просветното движење во Македонија, кое создало услови за национално будење на македонскиот народ.

Беше избран и нов Извршен совет на Собраните на СРМ со мандат до 1978 година.

Со колонизацијата српските власти сметале да ја разбијат компактноста на македонското население и да послужат за што побрза денационализација и асимилација на македонскиот народ.

Нешто подоцна еден нејзин дел припаднал на Албанија.

Во Меморандумот што бил испратен до руската влада на 12 ноември 1902 другарството жестоко се спротивставило на шовинистичката пропаганда која го оневозможувала независниот развиток на македонскиот народ.

Манифестот бил потпишан од страна на членовите на ЦК ВМРО Александар Протогеров и Петар Чаулев кои, по овластувањето на Тодор Александров, се потпишале во негово име.

За ваквата идеја особено се залагал скопскиот владика Теодосие.

На политички план национално ослободителанта борба на македонскиот народ кон крајот на XIX век резултирала со формирање на Македонската револуционерна организација (МРО), формирана на 23 октомври, стар стил, 1893 во Солун (од 1896 е преименувана во ТМОРО, а од 1905 во ВМОРО).

На прагот и во текот на Втората светска војна, условите за национално-револуционерна борба беа видоизменети.

Истата година истакнати македонски интелектуалци и антифашисти го поднесоа Приговорот кон Манифестот во однос на делот кој се однесуваше на пројуголсовенската иднина на Македонија.

При крајот на 1943 на слободната територија на Македонија членовите на КПМ и организациите: Народноослободителниот фронт, Антифашистичкиот фронт на жените и НОМСМ развиле голема политичка активност.

И покрај тоа што тој обид пропадна, сепак, една година подоцна, 1925 година, во Виена, врз принципите на Мајскиот манифест, беше формирана Внатрешната македонска револуционерна организација (Обединета).

АКТИВНОСТА НА МАКЕДОНИСТИТЕ При крајот на XIX век значајна активност пројавиле Македонците кои биле на работа и студирале надвор од Македонија.

Така, во пролетта на 1876 започнале востанички акции во с. Разловци, Малешевско.

Активноста на Климент и Наум зазема значајно место во црковната и културната историја на македонскиот народ и поради тоа тие се се сметаат за основоположници на македонската словенска црква и култура.

Првите книжевници, Јоаким Крчовски од Кичевско и Кирил Пејчиновиќ од Тетовско, биле свештеници и учители.

Со потпишаниот договор во Либан (20 мај 1944) била запечатена судбината на НОВ на македонскиот народ во Грција, а била отворена врата за реставрација на предвоениот режим во Грција.

Формирањето на МРО и самостојното делување на македонските револуционери било неприфатливо за политиката на соседните држави поради што се обидувале на секој начин да го наметнат своето влијание во македонското национално револуционерно движење.

Голем број Македонци како доброволци се бореле против Османлиската Империја во Македонија и Тракија.

Воглавно, таква беше положбата во која се најде македонскиот народ.

А на политички план кон крајот на годината (18-22.XII) ќе се одржи и Првиот конгрес на КПМ.

Со Уставот на СРМ, Македонија се дефинира како национална држава на македонскиот народ и држава на албанскиот и турската народност во неа.

Воведувањето на римската управа во Македонија од самиот почеток не била прифатена од македонскиот народ.

Ниту една од војувачките страни не го почитувала правото на македонскиот народ за национално определување и формирање на сопствена држава.

Иако Македонија за прв пат доби држава, вековниот идеал на македонскиот народ за негово обединување не беше остварен.

ДРУГИ КОНФЕСИИ ВО МАКЕДОНИЈА

Во Швајцарија во 1898 бил формиран Македонски таен револуционерен комитет кој се залагал за целосна независност на Македонија и слобода на македонскиот народ.

Меѓутоа, идејата за обединување беше на прагот на своето остварување, откако беа изготвени Декларацијата за обединување од 29 април 1924 година, Протоколот за обединување на македонското револуционерно движење од 30 април истата година и Манифестот од 6 мај 1924 упатен до македонскиот народ.

Во Македонија делувале српските политички партии.

Тогаш Македонија беше дефинирана како национална држава на македонскиот народ и како заедница на работните луѓе и граѓаните на Македонија и на равноправните со него припадници на другите народи и народности кои живеат во неа.

Тиквешкото востание претставувало прва вооружена борба на македонскиот народ против поделбата на Македонија и против српската окупаторска власт.

ФОРМИРАЊЕ НА ФЕДЕРАЛНА МАКЕДОНИЈА ВО ФЕДЕРАТИВНА ЈУГОСЛАВИЈА

Меѓутоа, заедничката желба за владеење со македонскиот народ и земја ги сплотила интересите на грчката Патријаршија и бугарската Егзархија.

Без исклучок, од страна на сите три нови господари, отпочнала да се спроведува политиката за денационализација и асимилација на македонскиот народ.

Претседателсвото на ЦК на СКМ во 1989 ќе расправа за се поголемиот пројавен албански национализам и сепаратизам на линијата за “Голема Албанија, отцепување на Косово, дел на Црна Гора и Западна Македонија”.

И покрај протестите за откажување на договорот во Либан, во врвот на раководството на КПГ преовладал ставот тој да се почитува, т.е. да се продолжи со преговорите за склучување на нови договори со граѓанските партии и со владата во бегство.

Тие со помош на османлиската власт за-почнале да ги прогонуваат македонските првенци.

Тој на некој начин беше угушен со силната централизација на новата Југославија цврсто раководена од комунистите кои ја започнаа антифашистичката борба.

Во таа борба активно се вклучи и македонскиот народ кој покрај борбата против окупаторите и монархијата се бореше и за национална слобода и формирање на сопствена македонска држава.

Следен обид за ослободување од османлиската власт македонскиот народ направил со Брсјачката буна или уште наречена Демирхисарски заговор.

Официјалната бугарска политика застана на гледиштето дека македонски народ и нација не постојат.

Во него била истакнувана националната посебност на македонскиот народ, неговиот јазик, како и потребата од здружување на сите сили за борба против освојувачките интереси на соседните држави.

Нејзини организатори биле Диме Чакре од Прилеп, поп Христо, Ицо Карев и Никола Ковачот од Крушево, како и видни луѓе од Охрид.

Пропагандите на сите три држави имале една единствена цел да го попречат националниот, културниот и револуционерниот развиток на македонскиот народ и да го насочи во свој интерес.

Иднината, ако тоа досега не го постигнале минатото и сегашноста, ќе ги разјасни определбите на овој исклучително комплексен и антологиски автор, за кого со право може да се каже дека напишал ремек дело за тажната увертира за запустувањето на нашата Магна Матер Македонија, за трагичните историски реминисценции на вечниот македонски народ, и за македонската дијаспора.

Неговото срце крвари пред болката на поробениот македонски народ низ историјата и пред носталгичниот бол на печалбарот и иселеникот.

Уметничкиот опус и политичката дејност на Стојан Христов за македонската кауза остануваат и во иднина драгоцености кои што ги обликуваат неговите вистински вредности и како такви веруваме дека и понатаму ќе привлекуваат книжевници и политички аналитичари заради додефинирање и градење на точен суд за неговиот придонес кон богатата ризница на македонската и светската литература, како и за неговите активности во поглед на афирмацијата на самобитноста на македонскиот народ и на неговата државност.

Пред сè, романот Ова е мојата татковина е рационален и интимен израз на силните чувствителни набои на авторот за Македонија и македонскиот народ што му го вознемирувале и облагородувале умот, срцето и интелектот за сето време на неговата работничка, студентска и интелектуална дејност во далечната земја.

Тие се афирмација на македонската кауза и се виделина на многуте заблуди, непознавања и искривувања на епската борба на македонскиот народ за остварување на национална, социјална и културна слобода и претставуваат битка за вклучување на македонскиот народ во лигата на рамноправните народи во светот.

Како таков Христов мошне придонел за ширењето на вистините за историската самобитност на македонскиот народ, за неговите поробувања и разделби, за неговата антифашистичка борба за создавање на своја целосна држава.

Паралелно со автобиографската тема, авторот ја разработува темата за битието на македонскиот народ, на иселеникот печалбарот.

И доколку времето не е само категорија на траење и менливост туку и оска на правдата – вистина е дека современата македонска поезија, најсуптилно меѓу сите творечки дисциплини, откри една значајна и филозофска и психолошка посебност на македонскиот народ: неговото чувство за временска дистанца; чувстото да ја различи минливоста од трајното.

Ако религиозните пропаганди се постараат да му попречат на здружувањето на македонската интелигенција и македонскиот народ меѓу себе, тогаш првото нешто што ќе потреба, тоа е да се образува во Македонија: Едина, Соборна и Апостолска црква, т.е. да се востанови Охридската архиепископија што ќе биде „Архиепископија всеја Македонии“.

Да го допуштиме и спротивното, дека сегашната борба најпосле ќе ја принуди Европа да се замеша во турските работи и да ја принуди Турција да им даде рамноправност на македонските народи.

44. Карактеристично е дека во првиот прилог од книгата Мисирков редовно употребува “македонски народи”, “македонски народности” и “Македонци” за означување на сите жители на Македонија, додека со “Македонски Словени” (како што пишуваше, на пр., и П.Драганов) ги означува припадниците на македонската нација, Македонците.

Нашите национални интереси ѝ диктираат на македонската интелигенција и на македонскиот народ да ѝ се помогне на Турција да излезе од отежнатата положба во којашто ја кладоа религиозните и националните пропаганди во Македонија и државите заинтересирани за нив.

44. Напротив, таа ќе ги уреди односите меѓу македонските народи за вечни времиња.

Македонскиот народ не толку има нужда, барем сега-засега, за официјален јазик на мнозинството, за генерал-губернатор од народноста со мнозинство и за слободен печат, колку: за отстранување или парализирање на дејноста на националните и религиозните пропаганди; за отстранувањето на непријателството меѓу приврзаниците на разните национални и религиозни пропаганди; за отстранување на таа недоверба и обособеност што е сега меѓу македонската интелигенција воспитана во разни балкански државици и им служи на религиозно-националните пропаганди во Македонија; за официјално признавање на македонската народност и за внесување на името “Македонец” во нуфузите и во другите официјални документи на лицата од словенско потекло во Македонија; има нужда за земјиштен дел, како што на селаните им беше доделена земја при укинувањето на крепосништвото во Русија, Галиција и во др. земји.

45. K. Мисирков сосема правилно, пет години пред Ј.Сандански, и тоа со комплексна разработка на прашањето, го согледа значењето на зачувувањето на целоста на Турција за безбедниот национален развиток на македонскиот народ во извесен период.

45. И така, усилбите на македонската интелигенција и на народот треба да се обрнат кон националното обединување на Македонските Словени во едно цело и на обединување на интересите на сите македонски народ.

47. Јас сум еднаш уверен оти во мојата постапка нема ништо предавничко: 1/ оти мислите, не само на приватни лица како мене, но и на сите Македонци од бојното поле и од Бугарија, и мислите, барањата и предлозите на целиот бугарски народ и на бугарската влада не се во состојба да ги изменат погледите на големите сили и на Русија врз потребите на македонскиот народ; 2/ сите усилби понатаму одвај ли ќе го променат поведението на државите по нашето прашање.

Зашто, какво име лошо носи македонскиот народ, та се срамиш да се наречеш Македонец ами Грк?

Така, доаѓаме до сознание дека дури и оние кои изгледаат длабоко забраздени во Исусовиот катихезис (како македонскиот народ во односот со своите поробители, соседи и др.) не можат да издржат вечно да го свртуваат и другиот образ.

Објаснил дека сонот може да се однесува на едно единствено лице, како и на цел еден сој, како што било на три пати со нивниот, Акиноскиот, и како што било, тогаш одамна, со Муслиоскиот, и како што било, во последната Голема војна - или на цел еден народ - како што било тоа со нашиот, македонскиот народ, по поделбата на Македонија, и како што беше со еврејскиот народ во Последната голема војна.

Албанија 713 квадратни километри со делови од Охридско и Преспанско Езеро; делот, пак, што од живиот македонски организам во таа европска лудничка касапница го уќари Србија, 25.774 квадратни километри, односно 25.411 квадратни километри без Качаничка Клисура, без горниот ток на Лепенец, Прешовска пресека и најсеверното македонско културно и духовно жариште, манастирот Прохор Пчински, Македонците, при крајот на Втората светска војна, на Илинден, на 2 Август 1944 година, го изборија, во државните граници на ФНРЈ, за национална држава на сиот македонски народ, заснована врз суверенитетот на народот - Социјалистичка Република Македонија.

Да те еби Лазо Колишевски и Вера Ацева! Јаничари низаедни и предавници на македонскиот народ!

Македонскиот народ редовно секој понеделник некаде после десет часот ноќе седнуваше пред телевизор.

Козаречко оро- неинвентивно, неимагинативно, со еден збор оро кое што е навреда за играорските способности на македонскиот народ.

Самиот факт дека при вака лоши услови за живеење македонскиот народ сѐ уште постоеше, со нокаутирачки замав на отежнувачка катарза, не оставаше простор за било што да се почувствува.

Несомнено, тоа е доказ за разновидноста на македонскиот фолклор и покрај спомнатиот факт што македонскиот народ со векови робувал /.../

Ме боли за балканската трагедија и вековната борба на македонскиот народ.

Народноослободителното движење на Југославија како најсилна балканска сила што ги обедини сите народи во борбата против силите на Оската се чини дека беше најголемата сила која даваше гаранција за реализирање на долго очекуваното обединување и автономија на македонскиот народ.

Сите тие во своите говори недвосмилено потенцирале дека опстанокот на федерална Македонија е можен само во рамките на федеративна Југославија и дека секоја политика што не би била во рамките на југословенската би била катастрофална за македонскиот народ.

Исто така, тој ќе ја запознае американската јавност и со фактот дека "Македонија стана земја на собир на интернационалното герилско движење, како прв пример на ентузијастичка балканска тимска работа", каде што "грчките, југословенските и бугарските војски настапуваат заедно во борбата против фашистичките окупатори, а нивната цел по војната е независна Македонија".

Не може да се одбегне заклучокот што се наметнува од достапната документација дека на Второто заседание на АСНОМ слободата на мислењето и на јавниот збор била подредена на повисоките интереси, но интереси кои биле во спротивност со изразената волја на македонскиот народ да живее обединето.

86 На 3 декември 1944 година во Битола се одржала конференција во присуство на делегати од сите делови на делот на Македонија под Грција на која се „избрала политичка комисија за раководење на борбата“ на македонскиот народ во делот на Македонија под Грција.

Како добар аналитичар Еванс забележал дека македонскиот народ во тој дел на Грција, иако немал национална интелигенција, а исто така и организирана национална дејност, и покрај теророт што бил практикуван од страна на претставниците на државната власт, особено селското население во поголем број останало тука и јасно го дефинирало својот македонски идентитет.

Во истиот број била пренесена и информацијата за демонстрациите што биле изведени од „Македонците кои имаат врска со Бугарија“ и кои се надевале дека „нивниот дел од Југославија (се мисли на делот на Македонија во рамките на Кралството Југославија, б. м.) ќе ѝ биде даден на Бугарија“.

Како носители на отпорот се споменуваат „герилци“, „патриоти“, „четници“ и „комунисти“.

Според неговите согледувања, од тогашното расположение меѓу политичките кругови во Бугарија, „четириаголникот Горна Џумаја-Разлог-Неврокоп-Петрич ќе биде дел од македонската држава“, додека проблемот со грчката граница, како што забележува М Вестерн, е многу чувствителен, и покрај тоа што никој не можел да го оспорува фактот дека зоната меѓу Лерин и Солун е „населена со Македонци, кои малку се разликуваат од нивните роднини северно од границата“, а „Солун е природно пристаниште на областа“.

На конференцијата биле присутни и претставници од британската и американската воена мисија.

За него немало никакво двоумење или колебање дека „жителите не се ниту Грци, ниту Бугари или Срби или Хрвати. Тие се Македонци“.

И покрај големиот број дезинформации за тоа што се случувало во Македонија, а посебно во однос на носителите на воените дејства, сепак и тие информации биле доволни за да се види дека и македонскиот народ е активно вклучен во отпорот против окупаторот.

Поголем простор во статијата Георги Пирински ѝ посветил на Народноослободителната војска на македонскиот народ, "како дел од Народноослободителната војска на Југославија", која "се бореше под врховната команда на маршал Тито".

На крајот од својот извештај американскиот разузнавач со право ќе заклучи дека „овие говори, изјави и протести се добар показател за интензитетот со кој народот на Југославија и Грција се однесува спрема македонското прашање, дури и сега пред да биде завршена војната“.

Меѓутоа, реалноста на теренот, успесите на НОВ и ПО во Македонија во борбите против нацифашистичките окупатори не можеле да го остават рамнодушен британскиот премиер Винстон Черчил, кој од своите разузнавачки служби побарал да се пристапи кон анализа на она што се случувало во Македонија и да се испита можноста за испраќање агенти на СОЕ.

Сѐ било режирано за да се прикаже дека иднината на македонскиот народ е само во склоп на федеративна Југославија.

Информацијата недвосмислено покажува дека дописникот на „Вашингтон пост“ добро бил запознаен со историјата на македонскиот народ, бидејќи тој во текстот ги двои Македонците од Србите, како народ со посебна национална припадност, што го потврдува и информацијата од 25 март 1941 година во истиот весник, дека демонстрациите во Македонија може да „предизвикаат незгоди меѓу Македонците и Србите“.

Постапките на државата чија политика ја застапувале Кардељ и Темпо на заседанието, се прикажувала како несебичен и великодушен чин со кој на македонскиот народ му се предочувало дека секоја политика што не би била во рамките на југословенската би била катастрофална за македонскиот народ.

На крајот од истражувањето и анализите, американските аналитичари ќе истакнат дека "една работа е јасна: идејата на федерализам има многу поголема поддршка отколку идејата за централизам.

Текот на заседанието со посебни внимание бил следен и од присутните членови на воените мисии во Македонија, а посебно од шефовите на британската и американската воена мисија.

Со посебно внимание во американската јавност ќе биде примена статијата на Георги Пирински, под наслов "За слободна Македонија", напишана на англиски јазик, а објавена во гласилото на Обединетиот одбор на Американците од југословенско потекло, во август 1945 година.

Македонската територија и македонскиот народ се, како што истакнува Сретен Жујовиќ-Црни (министер во владата на Тито), важен дел од народноослободителното движење на Југославија".

Известувачот нагласува дека тоа, според Влахов, било кршење на „принципите на националното самоопределување и принципите на Атлантската повелба“ и дека тој, „во името на македонскиот народ“, кого го претставувал, најенергично протестира против изјавата на грчкиот Претседател на владата како „целосно неоснована“, а исто така протестира и „против угнетувањето и насилството на македонските антифашисти во Егејска Македонија“.

На заседанието присустувале и шефовите на британската и американската воена мисија во Македонија, Милер и Дикинсон.

Воопшто не се калкулирала некоја промена на состојбата, при што македонскиот народ би бил обединет или самостоен или би имал некаква самостојност во рамките на некоја нова федерација, било југословенска било балканска.

Поради тоа Георги Пирински во статијата ја презентира историјата на македонскиот народ, задржувајќи се притоа на националноста, географската положба, а посебно на националноослободителните движења на македонскиот народ низ историјата.

Информацијата за одржувањето на заседанието Британците ја добиле на 15 август 1944 година, а првиот пишан документ бил добиен на 18 август 1944 година.

Рузвелт, а во нив се истакнуваше придонесот на македонската војска во борбата против нацифашизмот и вековниот сон на македонскиот народ за формирање обединета, независна и самостојна македонска држава.

Осврнувајќи се на националноослободителните борби на македонскиот народ, тој посебно се задржува на перспективите на Македонија по ослободувањето, бидејќи тогаш „македонскиот патриотизам го достигнал својот врв“, што предизвикало „големи тешкотии за миротворците“, бидејќи „од два и пол милиони Македонци, само еден милион живеат во границите на југословенска Македонија“, а остатокот „сѐ уште се наоѓа под грчка и бугарска управа“.

Делегатите од тој дел ја искажале решеноста во заедничка борба со грчкиот народ да ја продолжат борбата за демократизација на земјата и за признавање на националните права на македонскиот народ и неговото право на самоопределување.

Овие известувања на американските претставници за истапувањата на видни бугарски и југословенски политички личности, кои се залагале за унија меѓу Југославија и Бугарија и уште повеќе за обединување на Македонија, во услови на нова идеолошка поделба меѓу големите тројца, секако не биле од интерес за владите и на САД и на Велика Британија, бидејќи таквите активности не влегувале во нивните повоени планови за уредување на светот, а особено ги немало во политиката на Велика Британија.

На крајот Меморандумот завршува со надеж дека Владата на САД, "заедно со Владите на нашите големи сојузници - Советскиот Сојуз и Велика Британија, ќе ја увидат вистинската цел на македонскиот народ и ќе му помогнат да го оствари долгогодишниот сон за слободна и обединета Македонија".

Јас ја изразувам желбата на македонскиот народ од овие држави дека тие сакаат да ѝ се приклучат на својата татковина".

На 13 јануари 1948 година, се одржа Првиот конгрес на НОФ, на кој се донесоа решенија македонскиот народ да ги стави на располагање сите свои сили во заедничката борба со грчкиот народ за ослободување на земјата од туѓите окупатори — англоамериканците и нивните домашни органи, за демократија и национална рамноправност, за братство и единство.

— ,Ние не сме се откажале од правото македонскиот народ да се обедини.

Но луѓето паметат колку сите наши соседи се единствени дека нема македонски народ и колку не се единствени — чиј е тој народ, кому му припаѓа.

Најмногу ги вознемирило оние кругови околу Егзархијата кои што сметале дека го имаат правото да раководат со судбината на македонскиот народ и мислеле дека без нивно знаење и одобрување не можело и не требало да се презема ништо што би водело кон било какви промени во животот на македонскиот човек.

Јас сметам дека македонскиот народ во ваква сегашна положба не може да се ослободи со едно востание, кое, се знае, против себе ќе ја има не само Турција туку и Европа, а да не зборуваме за балканските држави.

Кирков во Велес: “Нашиот несреќен македонски народ, стои во писмото, е изложен на безброј несреќи и понижувања од Турците.

1. Полна независност и најширока слобода за македонскиот народ да си создаде управа каква што сака;

Токму во ова време, додека траел процесот на економско-општествено назадување на Македонија, се родила и израснала една нова македонска генерација што во последната деценија на XIX век била готова да ја изврши историски определената мисија: по револуционерен пат да отвори нова страница во развитокот на македонскиот народ.

Контактирајки со нив, таа имала можност да се запознае со страдањата и борбата на македонскиот народ и станала голема симпатизерка на македонското револуционерно движење.

„Горноџумајското востание“, слично на она од 1895 година, им нанело огромни штети на национално-ослободителните борби на македонскиот народ.

Еве што пишува тој: “Гемиџиите ги изразија идеализмот и чувството на одмазда што го беа опфатиле тогаш целиот македонски народ.

Поради тоа што составот на ЦК ги немал потребните морално-политички квалитети и не можел правилно да ги раководи ослободителните борби на македонскиот народ, не можело да се испуштат од предвид интересите на цело едно револуционерно движење.

13. МТРК агитирал дека македонскиот народ не треба да се надева на никого во своите ослободителни борби, а најмалку на соседните држави.

Опортунисти и идејно блиски на Врховниот комитет, Татарчев и Матов повеќе биле наклонети кон разбирањсе со сличните на нив во редовите на самата Револуционерна организација, со официјалните кругови на Бугарија и со Врховниот комитет, отколку да застанат рамо до рамо со оние што револуционерната идеја и практика ги определила да бидат вистински изразители на стремежите на македонскиот народ.

Основна причина за ширење на револуционерните идеи меѓу македонскиот народ во целина и одделно меѓу македонската младина била економско-општествената и политичката криза што настанала во Европска Турција во последните децении од XIX век, чии манифестации најочевидни биле во Македонија.

Се слушаат гласови дека делото на расплатата меѓу кутриот македонски народ и Османлиите се готви од Организацијата на 9 мај.

12. Црквата ја играла истата улога како и училиштата и според тоа, и таа не можела да придонесе во ослободителните напори на македонскиот народ

Но јас го задржувам своето огорчување спрема виситнските автори на атентатот, спрема оние што полни 50 години го буткаа македонскиот народ кон тој ќорсокак.