ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Нејзе ѝ остана впечатокот дека касиерката не многу љубезно ги погледа и сега ѝ се чини дека треба да брзаат што се може повеќе, па затоа веднаш да го видат главното што ги довело овде.

Со други зборови: кој во овој брзоменувачки свет сака како интелектуалец да ѝ остане верен на вистината и скептичен како спроти владеачките така и спроти масовните инстинкти, тој мора да биде свесен за можноста дека ќе го осудат поради клевета. Како и Сократ.”

Додека траеше краткиот меден месец на запознавањето со заедницата.

Сеедно, нејзе ѝ остана навиката секоја ноќ пред мугрите да стои пред прозорецот и да гледа во Једи-куле, потем во градот притиснат од ноќта и замолкнат, и за разлика од порано, стуткан меѓу бескрајот на морето од едната и занданата со седум кули насадена на ридот, на спротивната страна.  Никогаш, ѝ поминува низ главата онаа иста помисла, не била среќна во овој град.

И сега, како и секогаш кога му беше тешко во животот, му остануваше единствениот излез: да ѝ остане верен на правдата.

И таму ѝ останаа верни на семејната традиција на изучување на правото.

Кога ја напушти болницата, заборави на болките. Ѝ остана само една: балетот!

Веле, сестрино чедо, него ли да го отпушти, само тој ѝ остана на Кита...

Наследството што ѝ го остави тој не беше големо, и добар дел од него Кети употреби за неговиот богат закоп, но сепак ѝ останаа доволно пари за да му купи камион на еден од своите зетови, за да си започне свој бизнис.

На госпоѓата Гологанова тогаш ѝ стана повеќе од јасно од што просто занеме, знаејќи дека не ѝ останува ништо друго освен да вресне.

Ги тераше говедата низ село и над село нагоре кон Милков грм, знаејќи дека сега ништо друго не ѝ останува освен побрзо да ги отера говедата дотаму, да ги скротне да пасат, да се пласне под својата дивјачка и таму да плаче, да липка и да си ја корне косата додека умот не ѝ легне или не дојде Пандо да ја грабне.

И така беше сѐ до нејзината деведесетта година, а потоа како да остаре и за она време во кое го имаше запрено времето, и само цртите на лицето ѝ останаа исти – остри, како во камен исклесани.

Повеќе не сакаше да се среќава со никој кој не беше член на семејството, чекореше несигурно и без придружба не излегуваше од дома, а и тие прошетки завршуваа брзо - ќе застанеше, ќе речеше дека веќе не го препознава градот, и ќе се свртеше кон дома.

Татко ѝ, по потреба како лекар го извикале ноќта во болницата, така што мајка ѝ останала во куќата сама.

На Надица ѝ останале само две, а Мише исекол девет стебла.

Ленче си го брише испотеното чело, зашто кутнала шест стебла и се труди да пресметне уште колку ѝ останале.

Ете, Нурие под десната дланка има седум стапчиња, а ѝ останале уште три.

Ги пронајде двете загубени души што сплаварот ги беше оставил на спротивната страна. Ѝ остана уште да ги врзе двете откинати алки, да биде сведок на асоцијативното спојување на двата пловечки острови во водите на Власинското Езеро.

Како можеше да излезе од нејзиното сито кога е како откршен од карпа, висок речиси два метри. Во ситото ѝ остана само Томо.

- Сигурно да ги собереш парталчињата што ѝ останале. - продолжи Ружа со својата зајадливост.

Рада стана заложник. Беше пленик оставен, но надгледуван во магепсаниот круг на пеколот. Ѝ остана само малку сила која ја трошеше во размислата како да се извлече од стегата во која се наоѓаше.

Но, на едно ѝ останаа очите. Со пенкало и нежен женски ракопис стоеше читко напишана нејзината адреса и име. Јана Попова, улица Шандор Петефи, бр 15, пишуваше.

Лицето ѝ остана благо, само брчката над левата веѓа потемне.

Побрзав да кажам дека од таа девојка, нејзина ќерка или комшика, побарав вода, жеден сум, ги наврев опинците да побарам бунар или чешма.

Од зелените очи ѝ избиваше мачкин поглед, кој при директен судир со него, те стаписуваше; лицето ѝ беше како кип, строго и студено, со згрчени усни што ѝ останале од времето кога мажот и Вајс ослепел.

На очите сѐ уште ѝ светкаа капки солзи што ѝ останале. Но сега личеа на две бисерчиња.

Сакајќи да ѝ остане во сеќавање овој посебен ден во нивниот живот, тој почнува да пее песна за неа, на што таа се надоврзува и завршуваат во дует: „Ох, љубовта е толку слатка напролет, кога две срца пеат во мај....мила, мила, мила, ќе ме сакаш ли некогаш?

Сè додека, непрекинато искачувајќи се, не излеговме од облакот кој остана под нас, а луѓето во Париз и понатаму не можеа да нè видат поради таа завеса од чад, а ние се пробивавме низ чистиот и блескав воздух на височините.

И тоа беше еден вид луд заговор во кој никој неупатен не можеше да се сомнева, зашто секој од нас, повеќе од кога и да е, ѝ остана верен на тајната.

Дури и во говорот ѝ остана нешто од таа разгаленост, кога зборуваше се чинеше како да му се гали на секого.

Горе темето ѝ остана без заобленост, рамно како чинија.

Таа била миленичка на татка си, имала тројца браќа и сестра, но ѝ останал само еден брат.

Азра се ослободи од тоа што ѝ остана во устата, отсекувајќи со јазикот од густото фрли полна плунка на чаршафот, го залепи левиот образ на предниот дел од бутовите на Андон кој сè уште, замижан, стоеше отпростум, го заграби со двете раце за задникот и силно го притисна кон себе, како со тоа да ја допразнуваше устата од која сѐ уште истекуваше сперма и се лизгаше по неговите нозе.

Одеднаш ново, тешко, мачно прашање: има ли право да ѝ го одземе на Марија единственото и најскапото што ѝ остана од нејзината љубов со него?

Солзите ѝ останаа на образите. Здрвени... ***

Гробот сал нејзе ѝ остана жив, неизоран, само неа Бог не ја заборави…

Доста пак сакаше да биде и „волкот сит и овците на број", да му даде нешто малку многу на Крча и со тоа да го откупи целиот Трајков мал, да ѝ остане за Толето.

А кога ѝ рече на Нешка — „Ајде, ајде и ти барај ерген" — таа не ѝ остана должна, ами ѝ врати со истата мера и подбишега: — Е, чекај, стрино, да а видиме Ѓуца твоа, па после ние.

Ако му текне и на вој другиот да се жени, таман ќе а услагодиме!“ — си повторуваше Митра со страв на душата да не ѝ си слизне и снаа третана од имотот за која беше сигурна оти ќе ѝ остане.

Сега, по многу, многу години, кога си ги кажуваа сите тајни од заедничкото минато, од интерес за иднината на де­цата, на нивните семејства, на Мајка ѝ остана засекогаш тајна разговорот помеѓу Татко и неговата мајка, на самата ноќ на заминувањето.

Најдолго додека беше жива, од повеќето рожби, ѝ останаа петте сина и едната ќерка.

Што се вели, го пронашла најлесниот начин да ги доарчи сите пари што ѝ останале од калапењето тутун.

Добро, и тоа е храброст, ама од еден друг вид, иако јас, со својата женска памет просудувам дека таа Пелагија, во колку воопшто веќе постоеше, не заслужуваше такво однесување и толкава верност од негова страна.

Јасен е одговорот: тој сиот свој живот ѝ остана верен на мајка ѝ на Аксја, на својата Пелагија.

Ни ја остави, се разбира, и азбуката на доброто и злото а ќе ја паметиме и нејзината граматика на нестивнатиот копнеж по најмалиот син далеку, во туѓина. (Како да ѝ остана подотворено едното око - белки ќе го види пред гробарите да си ја завршат својата работа)

Римелот во раката ѝ остана на половина пат до окото што имаше намера да го намачка.

Болката за сестра ми ќе ѝ остане до крајот на животот.