ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Мајка ми се стресе кога разбра, се плашеше да не се наруши досегашниот спокој, рамнотежата во семејството, која татко ми, непартиец, успешно ја одржуваше. Таа беше уплашена.

На овие гласови им се спротивставуваа други, според кои татко ми бил фанатичен противник на социјализмот и комунизмот, класен непријател кој не сакал да се солидаризира со новата класа, од „спасените козари”.

Од овие зборови плачевме, одевме во визбата, во дворот, да провериме дали се козите уште таму, да ги донесеме со нас горе, во нашите соби, да ги сокриеме во долапите во кои татко ми ги чуваше своите стари книги.

Се прашуваше, длабоко во ноќта, дали е дојдено тоа време? За златникот, за кој Татко не знаеше. И подобро.

Со ракописни, подвлечени букви, како наслов, беше напишано: Тешка повреда на авторското право Под насловот беше напишано името на Мирон Донски, на кој Татко му се обраќаше, во својство на директор на Државниот архив.

Имаше на чантата и отшиени места кои татко не ги забележуваше.

Додека беше на специјализација (свршен пат, кој татко му го прими намуртено, што значеше дека не го одобрува), за разлика од рутинскиот дел на студиите, Миха пројави видлива заинтересираност па и загреаност, барем во однос на другите колеги што не успеале да специјализираат на хирургија или интерна па сега еве се свеле на оваа психијатрија, а можеле да се задржат и на педијатрија; така што, само по себе, при крајот на постдипломските студии, тој не само што се истакна меѓу другите туку и едниствен се кандидира да остане на катедрата како асистент.

На крилестиот стап со кој татко ги подотвора портите, врежани се испреплетени змии → ***

Налик на бајката, која тато толку ја сакаше, сета предадена на сопственото случување... ***

Умешноста со која татко му ги натрупуваше парите, како и опчинетоста со театарот, каде родителите го водеа од дете, му го зацврстија убедувањето дека патетиката и ладнокрвноста можат да бидат убоита комбинацијата ако се употребат во вистинско време и на вистинско место.

Изборот на Ѓорѓе и Рада беше гргечот, риба која татко му честопати ја носеше дома.

Не е лош начинот на кој татко сакаше да ме дисциплинира.

Нејзината отвореност беше мала, кружна и речиси ненаметлива - слично на дупчињата за антена кои татковците ги прават со позајмени алатки, не сакајќи да повикаат мајстор.

Во средната беше работната маса, а десно од неа една ламба со жолт лампион од која Татко никогаш не се одвојуваше.

Причината поради која Татко го доведе Камилски во оваа џамија била некогашната библиотека на медресата која била во состав на џамијата, којашто како по бројот на книгите, така и по нивната разновидност се вбројувала меѓу најголемите библиотеки во XV век.

Книгите и ракописите од оваа библиотека исчезнале од пламените јазици на пожарите.

Како да бев наследил дел од балканската историја со која Татко не можеше да излезе на крај и ми ја оставаше на разрешување, во мојата младост, сѐ до доцните години на животот.

Во мојот живот ја наследив и јас близината на локалните раководители на јужната Народна Република Македонија, потоа на другите владетели како Тито, па подоцна во моите дипломатски години покрај Бургиба и Јасер Арафат, Франсоа Митеран, Марио Суареш, Хуан Карлос Втори II, во чија близина ќе се најдам од 1984 до 2000-та.

Два од нив, кои татко ги имаше донесено уште од Америка, мајка не ги постилаше.

Имаше во просторот една обновувачка супстанција која вечнееше и во која Татко и Лозински сигурно откриваа заедничка татковина.

Земјата, која се создаде по војната, во која Татко остана еден период емигрант, му овозможи да има две татковини: едната републичка – Народна Република Македонија, другата Федеративна Народна Република Југославија.

А кој татко не слуша, Костадине, та и јас да не го послушам?....

Татко се распрашал за тебе.

Во миговите кога ја минував линијата на границата, меѓу двете држави, но кои делеа и ист народ, имав чувство дека, дефинитивно, останувам посиромашен за најголемата илузија со која Татко а, подоцна, и Мајка, живееја до нивното заминување.

Тој не можеше никогаш да го замисли вистинското завршување на оваа голема книга без Мајкините директни записи од животот, од спасувањето на семејство, од неговото провлекување низ урнатините на империите за кои Татко пишуваше големи поглавја, за нивната величина, но и за нивните падови.

Постои една секвенца во првиот дел на Маус во која татко ми ми вели, или поточно, Владек му вели на Арт дека се криел во приземјето со Ања додека стаорци цивкале наоколу.

Син му Ном, кога ќе ја погледнеше, пред очите му излегуваше крвта со која татко му ја истрка и срцето му се стегаше од болка, од јад и бес.

- Убава ли ми е песната? - Убава, баба Цвето.

Што се однесува до индуктивниот поглед врз светот на разнообразните нешта, кој татко ми, како што реков, ми го всади порано и подобро од сите професори – него го користам често, некогаш и не сакајќи - на пример, кога минувам по улици и ...уште една згазена мачка од синоќа – малолетните камиказе возачи станаа сообраќаен терор – нормално кога улиците се претесни – урбанистите пред десетина години не мислеа дека градот сосе сообраќајот толку ќе нарасне – метро?, но подземјето на градот е преполно со цевки и жици...итн. или...во центарот на градот, во паркчето меѓу градските кули, додека мирно си седам на клупата, нешто остро ме пецнува по левата нога – од некој кат, од некоја од околните висококатници, некое дете пукало со воздушна пушка во мене – децата некогаш гаѓаа врапчиња, а сега луѓе – нормално, сѐ подоцна легнуваат, сѐ подолго го преспиваат денот, а кога ќе се разбудат, се нервозни и лути – а што ако наместо во нога ме погодеа во око, кој ќе ми помогнеше? – зошто ниедна влада во оваа држава не го регулира ноќе времето до кога малолетниците можат да останат во кафулиња – итн...итн...

Куќата ми се отвори откако ми дојде татко ми. - Кој татко, баба Цвето?

Или закопај ги в земја. Во оние дупки во кои татко ми го криеше тутунот од финансистите.

Сметам оти она, кога татко ти место да ја сослуша Родна замина да ги лади лубениците, требаше да биде за мене првиот сигнал дека овде работите не се докрај чисти.

Се покажа дека Ролан Јаковлевич навистина имал повеќе повремени но и постојани врски а си имал и своја вистинска љубов, и тоа таму, во истиот оној куплерај во кој татко ти седеше пред скалите и се правеше дека ништо не видел и ништо не чул.

И оди потоа, кажи им на надлежните да дојдат да си го приберат железото што го реквирирале.

Беа дојдени млади и стари познавачи на арапската османица, историчари, толкувачи на таинствените битолски кадиски записи, односно сиџили, на кои Татко им го посвети целиот живот, како нивни откривач и верен толкувач.

Најмногу имаше пријатели со кои Татко се сврза преку книгите.

Така беше и со големиот број Левантинци кои Татко ги среќаваше крај храмовите на Цариград, загледани во летот на галебите кон високите минариња.

Баш кога се одржуваше една важна манифестација, која татко ми секоја година ја организираше. Се собравме целата фамилија.