фуга (ж.)
Бах бил извонреден во импровизирање, понекогаш на јавен настап развивајќи теми во форма на фуга.
„Бетовен“
од Џорџ Александер Фишер (превод Јана Андреевска)
(1905)
Моцарт, на четиринаесетгодишна возраст, во Мантова, на неговата втора турнеја во Италија, импровизирал соната и фуга на јавен концерт, освојувајќи ги воодушените Италијанци, а таквите изведби тој често ги повторувал подоцна.
„Бетовен“
од Џорџ Александер Фишер (превод Јана Андреевска)
(1905)
Сепак, нема сомнение дека Бетовен научил многу од него, како што е очигледно од вежбите кои сѐ уште постојат од овој период, што ги опфаќаат различните видови фуги и контрапункти, едноставни, двојни и тројни, канони и имитации.
„Бетовен“
од Џорџ Александер Фишер (превод Јана Андреевска)
(1905)
Некои од нив беа мајстори во филигранскиот занает, а другите во чаршиските занаети на другиот, источниот брег на реката, а речиси сите беа обземени од фугата на заминувањето.
„Ервехе“
од Луан Старова
(2006)
25
но ти не се враќаш
само јас се играм
и во занес, и во очај
зашто ништо нема моќ
нема такво време
ни таков живот
обнова нема
близина блага ни блаженство
зашто далеку одовде
ги нема милите предмети
нема реки ни планини
нема езера ни миризби
и кајшто ги има
зашто сѐ е црвен кантарион
отсега па натаму
лековита но горчлива
пресеклива трева, жива лава
и сѐ е грешка
и нема помирување
и другото е друго, трето
и сѐ се брои
а ти си единствена, неделлива
грутка, Младост
и мака и мак, и зрнце царевка
царска приказна
полна пресврти и препознавања
делби и разделби
неразрешливи заплети
- и душата ти е водена низ мрак
од незнаење кон знаење,
трагично, Аристотеле –
зашто некој ја негува
уметноста на фугата
бегството, селидбата!
„Ерато“
од Катица Ќулавкова
(2008)
Кралот бил восхитен од умешноста со која неговата сопствена тема била отсвирена на импровизиран начин, и, веројатно со цел да види каде се границите на таа умешност, изразил желба да чуе фуга во шест гласа.
„МАРГИНА бр. 17-18“
(1995)
Станав дипломат со дипломи. Но требаше да се биде вистинскиот дипломат како Татко во преживувањето, во фугата на балканскиот егзил, во постојаното потврдување, во вечното прилагодување, во неизвесната одбрана на животот, спасител на семејството.
„Амбасади“
од Луан Старова
(2009)
Се повлекуваме во длабочините на фотелјите. Само рацете ни висат отпуштено надолу, да се ладат во фугите.
„МАРГИНА бр. 19-20“
(1995)
Со поглед упатен кон родната куќа во Поградец, која станала седиште на партиската власт, на брегот на Охридското Езеро, тој ја заборава сегашноста, за да се препушти да го завлече „егзалтирачката фуга на меморијата.”
„Атеистички музеј“
од Луан Старова
(1997)
Фугата се познава по тоа што на почетокот има само еден глас кој ја пее главната тема.
„МАРГИНА бр. 17-18“
(1995)
XIV Во тие тегобни мигови повторно ми се нудеше како спас фугата на сеќавањето, излезот во татковата библиотека на другата страна од границата.
„Атеистички музеј“
од Луан Старова
(1997)
Изненадени
пред влезот на Стоби:
Порта Хераклеа
Западни гробишта
подземните животни вознемирени
птиците бегаат
злокобна фуга
Градскиот саат објавува
идна реставрација
конзервација
културно богатство
сувенири
Прашање:
Зошто статуите се тажни и ранети
а улиците и базиликите празни и пусти
како мене?
„Ерато“
од Катица Ќулавкова
(2008)
Веројатно не би погрешиле ако импровизирањето на фуга во шест гласа го споредиме со шаховска симултанка со шеесет противника, под услов да се извојува победа во сите шеесет партии.
„МАРГИНА бр. 17-18“
(1995)
Во тие мигови, силно чувствував дека ми останува во наследство, преку овие Таткови книги, во кои целосно, до крајот од својот живот, беше задлабочена и Мајка, да трагам по незавршената фуга на стогодишниот егзил на семејството, ми преостануваше разгатката на тивката тишина на поразот, во која беа супериорни Мајка и Татко.
„Ервехе“
од Луан Старова
(2006)
Неговиот восхит кон Бах бил голем: го студирал со таква цел што на дванаесет години бил способен да го отсвири поголемиот дел од „Добро-темперираниот клавир“ (Две збирки прелудиуми и фуги од кои секоја содржи вкупно по 24, по еден прелудиум и фуга во сите дурски и молски тоналитети, наредени по хроматски редослед нагоре. Це-дур, це-мол, Цис-дур, цис-мол, Д-дур, д-мол итн.).
„Бетовен“
од Џорџ Александер Фишер (превод Јана Андреевска)
(1905)
Канони и фуги Суштинскиот принцип на канонот се состои во имитирањето на една единствена тема.
„МАРГИНА бр. 17-18“
(1995)
Сама по себе, таа претставува една голема интелектуална фуга, во која се преплетува еден куп идеи и форми, и која изобилува со двосмислени елементи и суптилни алузии.
„МАРГИНА бр. 17-18“
(1995)
По некое време, Бах побарал од кралот да му предложи некоја тема за од неа веднаш да импровизира фуга, без никаква подготовка.
„МАРГИНА бр. 17-18“
(1995)
Фугата е слична на канонот дотолку што во најопшт случај се базира на една единствена тема која се свири во повеќе гласови и различни тоналитети, понекогаш со различни брзини, од горе надолу или наназад.
„МАРГИНА бр. 17-18“
(1995)
Европската јагула ја продолжуваше својата прастара фуга на вечниот бег кој ѝ претходеше на појавата на човекот.
„Патот на јагулите“
од Луан Старова
(2000)
